Những yếu tố nào ảnh hưởng tới giá Dầu?
Giá dầu bị ảnh hưởng nhiều bởi các thương nhân đặt giá thầu hợp đồng tương lai dầu trên thị trường hàng hóa dựa trên nhận thức của họ về cung và cầu dầu trong tương lai. Các hợp đồng tương lai và các sản phẩm phái sinh từ dầu mỏ được giao dịch hàng ngày, đều có tác động ảnh hưởng đến giá dầu.
Các nhà giao dịch đặt giá thầu dựa trên nhận thức của họ về cung và cầu. Các yếu tố khác, chẳng hạn như chính phủ và OPEC (Tổ chức Các nước Xuất khẩu Dầu mỏ), có thể ảnh hưởng đến quyết định đấu thầu của các thương nhân bằng cách ảnh hưởng đến thương mại hoặc điều chỉnh lượng dầu được sản xuất và lưu trữ.
Dầu mỏ thường được coi là hàng hóa dễ bay hơi nhất. Nếu bạn đang cân nhắc giao dịch dầu mỏ hoặc các sản phẩm phái sinh từ dầu mỏ, bài viết này sẽ giúp bạn hiểu được yếu tố nào thúc đẩy giá dầu và cách các nhà giao dịch, chính phủ và người tiêu dùng ảnh hưởng đến giá dầu.
MỤC LỤC BÀI VIẾT
Thương nhân gây ảnh hưởng lớn đến giá dầu
Các hợp đồng tương lai dầu mỏ được thực hiện trên sàn giao dịch hàng hóa. Sở giao dịch hàng hóa Chicago và New York là hai trong số các sàn giao dịch hàng hóa lớn phổ biến ở Mỹ.
Hàng hóa ở Mỹ đã được giao dịch trong hơn 150 năm qua. Các nhà giao dịch phải đăng ký với Ủy ban Giao dịch Hàng hóa Tương lai (CFTC) để có thể giao dịch, cơ quan này được thành lập từ những năm 1920.
Lưu ý: Hợp đồng tương lai dầu là các thỏa thuận mua hoặc bán dầu vào một ngày cụ thể trong tương lai với một mức giá đã thỏa thuận. Các công cụ phái sinh từ dầu mỏ là chứng khoán dựa trên giá cơ bản của dầu và được giao dịch trên các sàn giao dịch.
Các nhà giao dịch hàng hóa chia thành hai loại: hedger (nhà đầu tư phòng ngừa rủi ro) và speculator (nhà đầu cơ).
Hedger là đại diện của các công ty sản xuất hoặc tiêu thụ dầu. Bảo hiểm rủi ro cho phép họ biết giá dầu và có thể lập kế hoạch tài chính cho nó. Các hợp đồng ấn định giá cả cho người mua và người bán, giảm rủi ro cho công ty của họ khi giá cả lên xuống.
Các nhà giao dịch thuộc loại thứ hai là những nhà đầu cơ – speculator. Động cơ duy nhất của họ là kiếm tiền từ những thay đổi của giá dầu. Các nhà đầu cơ tương lai nói chung là những người quan tâm đến các công cụ phái sinh từ dầu mỏ, giao dịch dựa trên những thay đổi nhỏ của giá cả.
Ba yếu tố để xác định giá dầu
Có ba yếu tố chính mà các nhà giao dịch hàng hóa cần để tâm vì chúng ảnh hướng đến giá dầu:
- Nguồn cung hiện tại
- Nguồn cung tương lai
- Nhu cầu dự kiến
Nguồn cung hiện tại
Nguồn cung hiện tại là tổng sản lượng dầu thế giới. OPEC sản xuất khoảng 40% lượng dầu thô của thế giới và do đó có tác động rất lớn đến việc xác định giá dầu thế giới.
Từ tháng 1/2011 đến tháng 12/2014, sản lượng dầu đá phiến của Mỹ đã tăng gấp 5 lần từ một triệu lên khoảng 4.8 triệu thùng / ngày. Sự gia tăng sản lượng này tạo ra tình trạng dư thừa dầu – có nhiều dầu được sản xuất hơn nhu cầu. Sự gia tăng sản lượng dầu của Mỹ đã đẩy giá dầu thô nhập khẩu xuống khoảng 27 USD một thùng vào tháng 2/2016.
Vào cuối năm 2019, sản lượng dầu đá phiến đã vượt quá 12 triệu thùng / ngày và giá dầu mỗi thùng trung bình vào khoảng 57 USD trong năm. Sản lượng giảm xuống 11.28 triệu thùng / ngày vào năm 2020. Đến cuối năm 2021, sản lượng giảm xuống còn 11.16 triệu thùng / ngày trong năm. Các dự báo dự đoán mức tăng sản lượng cho năm 2022, lên đến 12.01 triệu thùng / ngày.
Giá dầu West Texas Intermediate (WTI) đạt trung bình khoảng 68.21 USD / thùng vào năm 2021, theo Triển vọng Năng lượng Ngắn hạn của Bộ Năng lượng Hoa Kỳ. Giá dự kiến sẽ trung bình khoảng 97.96 USD / thùng vào năm 2022.
Nguồn cung tương lai
Khả năng tiếp cận nguồn cung trong tương lai phụ thuộc vào trữ lượng dầu. Nó bao gồm những gì có sẵn trong các nhà máy lọc dầu của Mỹ cũng như trong các Dự trữ Dầu mỏ Chiến lược. Những nguồn dự trữ này có thể được tiếp cận rất dễ dàng để tăng nguồn cung dầu nếu giá quá cao, nếu thiên tai làm giảm dòng chảy của dầu vào Mỹ hoặc nếu nhu cầu về dầu, dựa trên các tiêu chí trong Đạo luật Bảo tồn và Chính sách Năng lượng.
Nhu cầu
Các thương nhân xem xét nhu cầu dầu thế giới, đặc biệt là từ Mỹ và Trung Quốc. Các ước tính của Mỹ được Cơ quan Thông tin Năng lượng cung cấp hàng tháng. Nhu cầu xăng tăng trong mùa lái xe mùa hè và giảm vào mùa đông. Để dự đoán nhu cầu, dự báo về hành trình từ AAA được sử dụng để xác định khả năng sử dụng xăng vào mùa hè, trong khi dự báo thời tiết được sử dụng vào mùa đông.
Lưu ý: Dự báo giá dầu đã cho thấy sự biến động về giá do những thay đổi về nguồn cung dầu, giá trị đồng đô la, hành động của OPEC và nhu cầu xăng dầu toàn cầu.
Ảnh hưởng của thiên tai / thảm hoạ đến giá dầu
Các thảm họa tự nhiên và do con người tạo ra có thể tác động đến giá dầu nếu chúng đủ gay gắt. Gần đây, đại dịch và thiên tai đã tàn phá giá dầu.
Đại dịch Covid-19
Vào tháng 1/2020, nhiều chính phủ bắt đầu hạn chế việc đi lại và đóng cửa các doanh nghiệp để ngăn chặn đại dịch Covid. Kết quả là nhu cầu về dầu bắt đầu giảm. Trong quý đầu tiên của năm 2020, tiêu thụ dầu trung bình đạt 94.4 triệu thùng / ngày, giảm 5.6 triệu thùng / ngày so với năm trước.
Sự sụt giảm nhu cầu đã trở nên tồi tệ hơn do nguồn cung dư thừa. Vào ngày 06/3/2020, Nga tuyên bố sẽ tăng sản lượng vào tháng 4/2020. Để duy trì thị phần của mình, OPEC thông báo họ cũng sẽ tăng sản lượng.
Khi các cơ sở lưu trữ được lấp đầy, giá giảm mạnh xuống mức âm. Vào ngày 12/4/2020, OPEC và Nga đã đồng ý giảm sản lượng để hỗ trợ giá. Hành động này vẫn chưa đủ để thuyết phục các nhà giao dịch rằng cung sẽ không vượt cầu và giá dầu tiếp tục xuống dốc. Đến ngày 20/4/2020, giá một thùng WTI tại Cushing ở Mỹ đã giảm xuống còn khoảng 37 USD.
Tuy nhiên, giá WTI đã tăng trở lại vào tuần đầu tiên của tháng 6/2020, leo lên mức 39 USD / thùng vào ngày 5 tháng 6 và tăng lên 40 USD vào tuần cuối cùng của tháng 7. Ngay cả trước khi Nga xâm lược Ukraine vào đầu năm 2022 khiến giá cả tăng chóng mặt, dầu thô đã có xu hướng tăng. Giá tiếp tục tăng đều đặn cho đến năm 2020 và đến năm 2021, đạt 85.64 USD / thùng vào ngày 25/10/2021 – mức cao chưa từng thấy kể từ tháng 10/2014.
Trên thế giới, giá dầu thô Brent trung bình ở mức 42 USD / thùng vào năm 2020 và 71 USD / thùng vào năm 2021.
Lũ lụt sông Mississippi
Vào tháng 5/2011, lũ lụt trên sông Mississippi gây thiệt hại ít nhất 2 tỷ USD. Các nhà kinh doanh hàng hóa lo ngại lũ lụt sẽ gây thiệt hại cho các nhà máy lọc dầu – lo sợ thiếu hụt đã khiến giá khí đốt lên tới 4.02 USD một gallon vào tuần thứ hai của tháng.
Bão Katrina
Bão Katrina là cơn bão cấp 5 đổ bộ vào Louisiana vào ngày 25/8/2005.
Trong khoảng thời gian từ ngày 29/8 đến ngày 05/9, giá trung bình xăng thông thường ở Mỹ đã tăng 0.46 USD lên 3.07 USD / gallon. Đây là mức tăng giá hàng tuần lớn nhất được ghi nhận.
Bão Katrina đã ảnh hưởng đến 25% sản lượng dầu thô của Mỹ. Nó đóng cửa từ 10% đến 15% công suất nhà máy lọc dầu trong vài ngày đầu tiên sau cơn bão. Một tháng sau, cơn bão Rita ảnh hưởng đến các quốc gia vùng Vịnh. Kết hợp lại, ảnh hưởng của hai cơn bão đã làm giảm đầu vào của nhà máy lọc dầu thô 11.7 triệu thùng / ngày trong tuần kết thúc vào ngày 30/9. Đây là sản lượng trung bình thấp nhất kể từ tháng 3/1987.
Sự cố tràn dầu
Đáng ngạc nhiên là dầu tràn không dẫn tới việc giá dầu cao hơn. Ví dụ, sự cố tràn dầu Exxon-Valdez đã phun ra 11 triệu gallon (262.000 thùng) dầu. Mặc dù điều đó có tác động tàn phá đến bờ biển Alaska, nó không đe dọa đến nguồn cung hoặc giá dầu của thế giới.
Vụ tràn dầu BP phun ra lượng dầu gấp 12 lần so với Exxon Valdez, mỗi thùng. Tuy nhiên, do đó, giá dầu và khí đốt hầu như không thay đổi. Tại sao lại như vậy? Thứ nhất, nhu cầu toàn cầu giảm do cuộc khủng hoảng tài chính 2008 phục hồi chậm.
Thứ hai, mặc dù gần 134 triệu gallon hoặc 3.2 triệu thùng dầu đã tràn ra, nhưng vụ việc kéo dài trong khoảng thời gian khoảng ba tháng. Mặc dù đây là một lượng lớn dầu, nhưng nhìn chung con số không nhiều lắm khi tính theo tỷ lệ phần trăm của tổng số dầu được sử dụng bởi Mỹ. Theo Cơ quan Thông tin Năng lượng Hoa Kỳ, Mỹ đã tiêu thụ 7.5 tỷ thùng vào năm 2019 – hơn 20.5 triệu thùng / ngày hoặc tương đương với hơn sáu vụ tràn dầu.
Năm 2020, Mỹ tiêu thụ 18.12 triệu thùng / ngày, thấp nhất kể từ năm 1995. Mức tiêu thụ dầu của Mỹ cao hơn vào năm 2021 ở mức 19.78 triệu thùng / ngày.
Thế giới khủng hoảng ảnh hưởng đến giá dầu
Các cuộc khủng hoảng trên thế giới ở các nước sản xuất dầu, hoặc lo ngại về khủng hoảng, làm tăng đáng kể giá dầu. Điều này là do các nhà giao dịch lo ngại cuộc khủng hoảng sẽ hạn chế nguồn cung dầu, làm tăng nhu cầu và giá cả.
Iran
Đây chính xác là những gì đã xảy ra vào tháng 01/2012 sau khi các thanh sát viên tìm thấy thêm bằng chứng cho thấy Iran có thể đã tiến gần hơn đến việc xây dựng vũ khí hạt nhân. Mỹ và Liên minh châu Âu bắt đầu trừng phạt tài chính. Iran đáp trả bằng cách đe dọa đóng eo biển Hormuz (một tuyến đường vận chuyển dầu chính). Mỹ đáp lại bằng lời hứa sẽ mở lại eo biển bằng lực lượng quân sự nếu cần thiết.
Giá dầu WTI tại Cushing ở Mỹ trung bình từ 97 USD / thùng vào tháng 11/2011 lên 100 USD / thùng vào tháng 01/2012. Vào tháng 02/2012, dầu đã phá vỡ 108 USD / thùng và duy trì trên 100 / thùng cho đến tháng 4 cùng năm. Giá xăng cũng ở mức cao nhất 3.50 USD / 1 gallon tháng đó.
Mùa xuân Ả Rập
Bất ổn thế giới cũng khiến giá dầu tăng cao. Vào tháng 3/2011, các nhà đầu tư đã trở nên lo ngại về tình trạng bất ổn ở một số quốc gia, bao gồm Libya, Ai Cập và Tunisia (được gọi là “Mùa xuân Ả Rập”).
Giá dầu cũng tăng vào giữa năm 2006 khi chiến tranh Israel-Lebanon làm dấy lên lo ngại về mối đe dọa chiến tranh tiềm tàng với Iran. Dầu đã tăng từ khoảng 71 USD / thùng vào tháng 5 lên mức cao kỷ lục (vào thời điểm đó) là gần 77 USD / thùng vào giữa tháng 7.
Xung đột Nga – Ukraine
Vào tháng 02/2022, bất chấp những nỗ lực từ các nhà lãnh đạo ở Mỹ và châu Âu để thuyết phục Vladimir Putin, Nga đã xâm lược quốc gia láng giềng Ukraine. Khi Nga tiếp tục tấn công Ukraine, giá dầu thô bị ảnh hưởng mạnh. Giá vượt 100 USD / thùng lần đầu tiên kể từ năm 2014.
Việc tăng giá là do lo ngại về vấn đề nguồn cung. Theo IEA, Nga là nước xuất khẩu dầu lớn nhất thế giới. Vào tháng 3/ 2022, Mỹ công bố quyết định cấm nhập khẩu dầu của Nga.
Ngay sau đó, dầu thô đạt gần 130 USD / thùng. Để giải quyết các vấn đề về nguồn cung, Hoa Kỳ và các nước thành viên khác của IEA thông báo họ sẽ giải phóng tập thể 60 triệu thùng từ kho dự trữ dầu chiến lược. Tuy nhiên, sự không chắc chắn xung quanh Xung đột sẽ kéo dài bao lâu cũng như bối cảnh địa chính trị có thể bị rung chuyển như thế nào do chiến tranh đã giữ giá dầu thô ở mức trên 100 USD / thùng khi xung đột tiếp tục kéo dài vào đầu tháng 4.
Tổng kết
Nhìn chung, giá dầu biến động dựa theo ba yếu tố chính: nguồn cung hiện tại, nguồn cung tương lai và nhu cầu dự kiến của thế giới. Các thành viên của OPEC kiểm soát 40% lượng dầu của thế giới. Do đó, nhiều loại sự kiện tác động đến nguồn cung dầu (chẳng hạn như việc Nga xâm lược Ukraine vào tháng 02/2022) hoặc nhu cầu dự kiến của nước này (như đại dịch COVID-19) sẽ khiến giá dầu tăng hoặc giảm.
Theo TheBalance
