Chứng khoán cơ sở là gì?
Chứng khoán cơ sở (Underlying Security) là cổ phiếu, trái phiếu, chỉ số… mà dựa vào đó các công cụ phái sinh như hợp đồng tương lai, quĩ ETF và các quyền chọn được tạo ra. Chứng khoán cơ sở là thành phần chính để định vị giá trị cho các sản phẩm phái sinh. Trong hầu hết các trường hợp, chứng khoán cơ bản là hạng mục phải được một bên giao trong hợp đồng phái sinh và được bên kia chấp nhận. Các nhà giao dịch sử dụng các công cụ phái sinh để đầu tư hoặc phòng ngừa chống lại các biến động giá trong tương lai của chứng khoán cơ sở.
Hiểu về Chứng khoán cơ sở
Trong thuật ngữ phái sinh, chứng khoán cơ sở thường được gọi đơn giản là “cơ sở”. Một chứng khoán cơ sở có thể là bất kỳ tài sản, chỉ số, công cụ tài chính nào hoặc thậm chí là một công cụ phái sinh khác. Các nghĩa vụ nợ thế chấp (CDO) và hoán đổi nợ tín dụng (CDS), vốn là trung tâm của cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008, cũng là các công cụ phái sinh phụ thuộc vào chuyển động của một chứng khoán cơ sở.
Vai trò của chứng khoán cơ sở chỉ đơn thuần là chính nó. Nếu không có phái sinh, các nhà giao dịch sẽ được mua và bán các chứng khoán cơ sở. Tuy nhiên, đối với công cụ phái sinh, cơ sở là khoản mục phải được một bên giao trong hợp đồng phái sinh và được bên kia chấp nhận. Ngoại lệ là khi cơ sở là một chỉ số, hoặc phái sinh là một giao dịch hoán đổi trong đó tiền mặt chỉ được trao đổi khi kết thúc hợp đồng phái sinh.
Có rất nhiều công cụ phái sinh kỳ lạ và được sử dụng rộng rãi, nhưng tất cả chúng đều có một điểm chung là cơ sở của chúng dựa trên chứng khoán cơ sở hoặc tài sản cơ sở. Biến động giá của chứng khoán cơ sở sẽ ảnh hưởng đến giá của chứng khoán phái sinh dựa trên nó.
Ví dụ: quyền chọn mua trên cổ phiếu của Alphabet, Inc. (GOOGL) cung cấp cho người nắm giữ quyền, nhưng không phải nghĩa vụ, mua cổ phiếu của Alphabet với mức giá được chỉ định trong hợp đồng quyền chọn. Trong trường hợp này, cổ phiếu Alphabet là chứng khoán cơ sở.
Các nhà giao dịch sử dụng các công cụ phái sinh để đầu tư hoặc phòng ngừa chống lại các biến động giá trong tương lai của cơ sở. Phái sinh càng phức tạp thì mức độ đầu cơ và bảo hiểm rủi ro càng đáng kể. Ví dụ, quyền chọn trên hợp đồng tương lai là đặt cược vào giá tương lai của hợp đồng, bản thân nó là sự đặt cược vào giá tương lai của hợp đồng cơ sở.
Cơ sở cũng rất quan trọng đối với việc định giá các sản phẩm phái sinh.
Ngoài ra, hợp đồng phái sinh có thể được tạo ra sao cho giá của nó có thể tương quan trực tiếp (thuận chiều) hoặc nghịch chiều với giá của chứng khoán cơ sở. Một quyền chọn mua có tương quan thuận. Một quyền chọn bán có tương quan nghịch.
